Gemeentelijke fusies, wat betekent dit voor Eeklo? Om te weten wat de sterktepunten en de zwaktes zijn binnen onze stedelijke werking werd een studiebureau aangesteld om een analyse te maken.  Alhoewel de perceptie bij de bewoners soms anders is, leverde dit een bijzonder gunstig beeld op van de stad Eeklo.  Eeklo werd in het verleden dus goed bestuurd en is klaar voor de volgende stad, een alliantie, een fusie met een of meerdere buurtgemeenten.  Maar zijn die buurtgemeenten daar wel klaar voor, dat is de vraag die de komende maanden zal uitgezocht worden.  

Hoe dan ook is Eeklo een stad met veel potentieel en een goede organisatie. Het is als het ware een middelpunt van diensten en voorzieningen die tegelijk een aantrekkingspunt is voor onze regio.  Maar dit levert ons naast een mooie titel ook een uitdaging op die we, in alle eerlijkheid, niet alleen kunnen dragen.  Een fusie is dan ook een mogelijke uitweg, als die niet alleen in het nadeel is van onze stad.  

De conclusies...

De conclusie van dit eerste werkstuk luidt dan ook als volgt...

Eeklo is geen grijze muis in het landschap van Vlaamse gemeenten. Tegelijk stad en platteland, om in verouderde begrippen te spreken, zowel ruimtelijk, maatschappelijk, als in de genen en cultuur. Op een aantal vlakken weet de stad zich op een interessante manier te onderscheiden en presteert ze bovengemiddeld.
Er zijn ook werkpunten. Soms vrij gemakkelijk te remediëren, soms te overdenken hoe er met de beschikbare middelen het best kan op ingespeeld worden, soms ook het gevolg van omgevingsfactoren. Denk aan de krappe arbeidsmarkt.
De meest structurele uitdaging situeert zich op vlak van achterstelling en sociale stijging. Eeklo worstelt al decennia lang met een disproportioneel aantal bewoners die het sociaal moeilijk hebben en daaraan gerelateerd ook een minder goede gezondheid, lagere scholing en minder kansen op de arbeidsmarkt. Ook de handelskern (17% leegstand) en het publiek domein (fiets- en voetpaden, wijkgroen, zwerfvuil,...) vereisen verhoogde aandacht.

Er is een geïntegreerd stedelijk project nodig om hierin een trendbreuk te realiseren. Een beleid rond sociale stijging, gekoppeld aan nieuwe stedelijke projecten die tweeverdieners en jonge gezinnen aanspreken. Om hierin succesvol te zijn, moet ook op externe communicatie en imagovorming worden ingezet. De nieuwe toekomst moet worden vertaald en verbeeld. De stedelijke morfologie, de nabijheid van Het Leen, het uitgebreide vrijetijdsaanbod, de BKO’s, de nieuwe dynamiek rond klimaat en energie en het creatief talent, zijn interessante bouwstenen voor deze wissel op de toekomst.

Eeklo weet zich te onderscheiden en presteert bovengemiddeld tot opvallend positief op volgende punten:
▶ Strategie en organisatiebeheersing, zij het onder een zeker voorbehoud. De deskundigheid is vooral top down aanwezig is moet nog verder verankerd geraken in de organisatie;
▶ Projecten: Eeklo weet sterke projectvoorstellen uit te werken en extra middelen aan te trekken naar de stad en de regio.
▶ Het stadsbestuur beschikt over een aantal diensten of expertises waarover de buurgemeenten niet beschikken: gemeenschapswachten, juriste bij de aankoopdienst,...
▶ De stad heeft een bijzonder uitgebreid aanbod op zowel vrije tijd als sociaal beleid:
▷ Projecten en werking rond kinder- en jongerenwelzijn
▷ Ruim vrije tijdsaanbod, inclusief BKO’s
▷ Ruime sociale dienstverlening op welzijnscampus De Zuidkaai, met naast het OCMW ook andere sociale organisaties (huis  van het nederlands, CAW, wijkcentrum De Kring, Vokans, Kompas, BKO Zuiderzon en Rode Kruis)

Tegelijk zijn er werkpunten:
▶ Organisatiemodel: naar volwaardige afdelingen, versterken coördinatie
▶ Medewerkers verbinden met de globale stedelijke ambitie, de visie op de stad en de organisatie
▶ Dienstverleningsmodel verder professionaliseren
▶ Interne en externe communicatie verbeteren
▶ Proactief beheer van infrastructuur (gebouwen, wegen)
▶ Goede opvolging en aansturing van de verschillende partnerschappen, intergemeentelijk en andere.
Bijzonder aandachtspunt is ook de moeizame instroom van nieuwe medewerkers op bepaalde functies. Een aantal specialisaties zijn de voorbije jaren intergemeentelijk ingevuld, wat een oplossing is, maar tegelijk ontstaat een grotere afstand en is er minder rechtstreekse aansturing (Welzijnsband, Veneco, provincie voor GIS en ICT).

Aanbevelingen
▶ Geïntegreerd stedelijk project nodig om een trendbreuk te realiseren
▷ Combinatie van betere sociale mix en sociaal stijgingsbeleid
▷ Aandacht voor aantrekkelijk publiek domein
▷ Jonge gezinnen verleiden met aantrekkelijk woon- en stadsproject (o.a. BKO’s)
▶ Toekomst vertalen en verbeelden in de nieuwe projecten voor de komende jaren (hartwijk, wijk zwembad,...)
▶ Het stedelijk weefsel, de groene omgeving (het Leen), het vrije tijdsaanbod, de profilering op klimaat en energie,... zijn sterke troeven om in dit toekomstverhaal uit te spelen

Wordt vervolgd...

Het vervolg is een "fusieverkenning"  met analyse van het profiel van de buurgemeenten waarmee Eeklo theoretisch zou kunnen fuseren. We nemen beschikbare data onder de loupe, maar voeren ook gesprekken met elk van de betreffende gemeenten.

De vergelijkende analyse met de buurgemeenten richt zich op 7 dimensies;
1. Kenmerken gemeente
2. Bestuur, uitrusting en organisatie
3. Bewonersstromen
4. Traditie in samenwerking (IGS)
5. Beleidsvisie en –prioriteiten
6. Financiën
7. Draagvlak fusie

Lees hier de volledige studie: Bestuurskrachtmeting_Eeklo_versie_mei_2022.pdf